ღვინის პასპორტი

ყველაფერი საცობით იწყება. ტყუილად კი არ ეძახიან მას ღვინის პასპორტს. საცობი ბევრ რამეს გვიყვება, გვამცნობს ღვინის წარმომავლობას, მიგვანიშნებს სასმელის ხარისხზე და იმასაც გვეუბნება, თუ როგორია მეღვინის დამოკიდებულება ღვინის მიმართ.
ყველაზე დიდი საცობი 2000 წელს გამოშვებულ Château Kirwan-ის ღვინოს ჰქონდა, საცობის დიამეტრი 65 მმ იყო. ხოლო ღვინო, რომლის ბოთლსაც ყველაზე პატარა საცობი იჭერდა, 1988 წელს ჩამოსხმული "კაბერნე სოვინიონი" იყო.
ღვინის მოყვარულებს თუ დავუჯერებთ, საცობზე ბევრია რამაა დამოკიდებული.

ისტორია

ლეგენდა გვიამბობს: შამპანის პროვინციაში, ქალაქ ეპერნეს სიახლოვეს, ერთ-ერთ მონასტერში ესპანელი ბერი დასახლებულა.
სწორედ აქ ცხოვრობდა ჩვენი ლეგენდის მთავარი გმირი პიერ პერინიონიც, მონასტრის მნე. პერინიონი ესპანელ ბერს გარეთ გაიგულებდა თუ არა, მაშინვე მის ოთახში შეიპარებოდა და რაღაცას გამალებით ეძებდა. ეძება, ეძება და იპოვა კიდეც. ესპანელი ბერის ოთახში მან მუხის ქერქის ნაგლეჯს მიაკვლია. ხის ქერქის ნაგლეჯის დანახვამ პერინიონს აღტაცება მოჰგვარა. ეს ქერქი მისთვის ნიუტონის ვაშლის ტოლფასი იყო. თუმცა მის აღმოჩენას არაფერი ჰქონდა საერთო მიზიდულობის კანონთან. პერინიონი ჭეშმარიტი ღვინის ტრფიალი გახლდათ და მან ხის ქერქი ღვინის ბოთლის დამცავ საცობად გამოყენა. ეს იყო 1680 წელს.
იმ დროს ყველას, მათ შორის თვით პერიონიონსაც, ეგონა, რომ აღმოჩენა გააკეთა. არადა, მუხის ქერქისგან გამოჩორკნილ საცობებს ჯერ კიდევ ძველ ეგვიპტესა და საბერძნეთში იყენებდნენ სასმელის შესანახი ჭურჭლის პირის მოსაკრავად. ამას კატონისა და პლინიუს უფროსის ჩანაწერებიც გვიდასტურებს. ბარბაროსების შემოსევის შემდეგ ეს პრაქტიკა, როგორც ჩანს, დავიწყებას მიეცა, ისევე როგორც ძველი ხალხების არაერთი სხვა საინტერესო გამოგონება...
XVII საუკუნის მეორე ნახევარში ინგლისსა და ჰოლანდიაში შუშის ბოთლების წარმოება დაიწყეს და ღვინოსაც შუშის ბოთლებში ასხამდნენ. ბოთლებს ხის ცობოლების მეშვეობით აცობდნენ; ამ ცობოლებს გარშემო გაპოხილ ძენძს შემოახვევდნენ და მერე დალუქავდნენ ხოლმე. მაგრამ ეს მეთოდი მაინცდამაინც სანდო არ იყო, ბოთლების დიდ ნაწილს გასდიოდა და ჩასხმული ღვინოც მალე ძმარდებოდა. იყენებდნენ გრაფინის საცობის მსგავს შუშის საცობებსაც, მაგრამ უფრო იშვიათად, რადგან შუშის საცობები ძალიან ძვირად ფასობდა.
ხის ქერქის საცობმა იდეალურად გადაჭრა პრობლემა. უპირველეს ყოვლისა იმიტომ, რომ ის უნიკალური მასალისგან მზადდება. საცობის მუხის ქერქი განსაკუთრებული თვისებებით გამოირჩევა. ის მკვრივი და მტკიცეა, ელასტიური, დეფორმაციას არ განიცდის, ქიმიურად ნეიტრალურია, ადვილად არ ცვდება, არ ლპება წყალში, სუსტი სითბო, ბგერა და ელექტროგამტარობაც ახასიათებს; თანაც ეკოლოგიურად სუფთა პროდუქტია, ჯანმრთელობისთვის უვნებელი. მთავარი უპირატესობა მაინც სითხეგაუმტარობაა (მხოლოდ მჟავებსა და ძლიერ ტუტეებს ატარებს), მაგრამ გაზისთვის ის გამტარია - საცობის ღარების მეშვეობით ბოთლში მცირე რაოდენობის გაზი შედის და დაღვინებას ხელს უწყობს.

მუხა და ნატურალური საცობები

Quercus suber - ასეთია იმ მუხის ლათინური სახელწოდება, რომლის ქერქისგანაც საცობს ამზადებენ. ის ხმელთაშუაზღვისპირეთში იზრდება, როგორც ევროპულ, ისე აფრიკულ ნაწილში, ზღვის დონიდან 200-300 მ. სიმაღლეზე. მუხის ჭალებს 2,3 მილიონი ჰექტარი უკავია და წელიწადში 340 ათას ტონა ნედლეულს გვაძლევს. ძირითადი მწარმოებელი პორტუგალიაა, ის ბაზარს 175 ათას ტონა ნედლეულს სთავაზობს (51% წელიწადში). მას მოსდევს ესპანეთი (89 ათასი ტონა, 26%), საფრანგეთი (32 ათასი ტონა, 9,5%), ალჟირი (19 ათასი ტონა, 5,5%) და მაროკო (13 ათასი ტონა, 4%). ღვინის საცობს აწარმოებს ასევე იტალია, აშშ, არგენტინა, ურუგვაი, იაპონია, ისრაელი, სამხრეთი აფრიკა, თურქეთი და უკრაინა, ოღონდ ამ ქვეყნების ნედლეული შედარებით დაბალი ხარისხისაა.
საცობის მუხის სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა 200-250 წელია; არის ქვეყნები, სადაც მისი ასაკი 450 წელს აღწევს. მუხას ქერქს პირველად 24 წლის ასაკში აცლიან, ამის მერე 9 წელი მაინც უნდა გავიდეს, მეორე მოსავალი რომ აიღონ. რაც უფრო ბებერია ხე, მით უფრო მეტ მოსავალს იძლევა.
ხეებს ცხელ ამინდებში (ივნისიდან სექტემბრამდე) აცლიან ქერქს, იმ დროს, როცა ხეში წვენი მოძრაობს, ეს იმიტომ, რომ ხეები მალე გამოჯანმრთელდნენ და ზამთარში არ გაიყინონ.
ქერქის შემოცლის პროცესში, როგორც წესი, ორი ადამიანი მონაწილეობს. ჯერ ხის ტანის გარშემო განივ ნაჭდევებს გააკეთებენ, მერე ამ განივ ნაჭდევებს გრძივი ნაჭდევით აერთებენ და აქედან იწყებენ ქერქის აცლას ორივე მხარეს, სანამ ქერქის ფენას არ ააძრობენ. ქერქის უკიდურესი ქვედა ნაწილი, მიწიდან 20 სმ სიმაღლეზე, რომელსაც ლანჩას ეძახიან, საცობისთვის არ გამოდგება.
ამის შემდეგ იწყება გამოშრობის რთული და ხანგრძლივი პროცესი. ნედლეულს ღია ცისქვეშ აწყობენ გასაშრობად. მიმდინარე ქიმიური და ბიოქომიური რეაქციების შედეგად ქერქი "მწიფდება", რაც დადებითად მოქმედებს საცობის ხარისხსა და სტაბილურობაზე. პირველადი შრობის პროცესი 6-24 თვეს გრძელდება.
ამას მოსდევს "ხარშვის" პროცესი - ფირფიტებს ნახევარი საათით ჩაუშვებენ ბაქტერიციდულ ხსნარში, 98-1000C ტემპერატურაზე. საცობები მიკროორგანიზმებისგან, ტანინის, მჟავისა და სხვა ბაქტერიებისგან იწმინდება და მისი მექანიკური დამუშავება უფრო ადვილი ხდება. მნიშვნელოვანია, რომ ამ დროს შორდება ქერქს 2,4,6-ტრიქლორანიზოლი, სწორედ ამ ნივთიერების მოჭარბების გამო ზოგჯერ ღვინოს საცობის გემო დაჰკრავს ხოლმე.
ამის შემდეგ ისევ შრობის პროცესი იწყება - 4 დღიდან 3 კვირამდე. და ბოლოს, ქერქის გრძელი ზოლებიდან პატარა ჭიქის ფორმის მეტალის დანადგარების დახმარებით უკვე საცობები მიიღება. მერე ამ საცობებს ახარისხებენ და პარაფინით, სილიკონით ან ცვილით ამუშავებენ, რაც ბოთლიდან საცობის ამოძრობას აადვილებს.
საცობის "კოსმეტიკური" გალამაზებისთვის სხვადასხვა საშუალებებს მიმართავენ: საცობის ზედა ნაწილს ქლიბავენ და განსაკუთრებულად აპრიალებენ, ზოგჯერ საცობებს ათეთრებენ ან ღებავენ, თუმცა ეს პროცესი ყოველთვის ვერ ამართლებს. ჯერ ერთი იმიტომ, რომ შეთეთრება და შეღებვა დიდ ხარჯებთანაა დაკავშირებული, მეორეც, ამ დროს საცობის ზედაპირი შეიძლება დაზიანდეს კიდეც.
საცობის დამზადების დროს დანაკარგი დიდია. 100 კილოგრამი ქერქიდან 25 კილოს, ზოგჯერ კი მხოლოდ 15 კილო მთლიან საცობს იღებენ. საცობებს ფორების რიცხვისა და სიღრმის და სხვა დეფექტების მიხედვით ახარისხებენ. საცობების 7 ხარისხს გამოყოფენ. მე-6 და მე-7 ხარისხის საცობები კოლმატირებას საჭიროებს. მე-4 და მე-5 ხარისხის საცობები სტანდარტული საცობებია. საუკეთესო საცობებს სულ ბოლოს ანაწილებენ. ეს საპასუხისმგებლო საქმე ყველაზე გამოცდილ მუშებს ეკისრებათ, თანაც ამ ოპერაციაში თითქმის ყოველთვის ქალები მონაწილეობენ. ისინი "უბრალოდ" მაღალხარისხიან (მე-2 და მე-3) და "ექსტრა" (1) საცობებს განაცალკევებენ.

დახარისხების პროცესი სხვადასხვაგვარია. ზოგ საწარმოში საცობებს მხოლოდ ხელით ახარისხებენ, ზოგან ამ საქმეზე ავტომატი მუშაობს, ზოგან კი პროცესი შერეულია.
ხარისხის მაჩვენებელთან ერთად საცობს აქვს ე.წ. რაოდენობრივი მახასიათებელიც - გარშემოწერილობა. სტანდარტული მოცულობის (0,75 ლ) ბოთლების დიდ ნაწილს 18,5 მმ დიამეტრის ყელი აქვს, მათთვის განკუთვნილი საცობების დიამეტრიც დაახლოებით ერთნაირია - 24 მმ. როგორც წესი, ეს ჰერმეტულობის დაცვისთვის სავსებით საკმარისია. თუმცა ზოგიერთი მეღვინე მაინც თავს იზღვევს და მომსხო საცობებს ანიჭებს უპირატესობას. როგორც წესი, საცობების დიამეტრია 21 მმ (ნახევარბოთლებისთვის) და 26 მმ - დიდებისთვის. სხვათა შორის, საცობების განსაკუთრებული სიდიდით რიოხასა და ბორდოს ღვინოები გამოირჩევა.
ერთი რამ ყველამ იცის, რაც უფრო ხარისხიანია ღვინო, მით უკეთესია, თუ მას დიდხანს შევინახავთ ბოთლში, ძვირფას ღვინოს საცობიც დიდი, პრესტიჟული და ძვირფასი სჭირდება. ამიტომაც არავის მოუვა აზრად, რომ 55 მმ-იანი "ექსტრა" საცობი რომელიმე ადგილობრივი წარმოების იაფფასიან ღვინოს დაახუროს. ასე რომ, საცობის სიდიდე საკმაოდ სანდო ორიენტირია, საცობი გვეუბნება, თუ რამდენად ღირებულია ჩვენს მიერ არჩეული სასმელი.
ტრადიციული ბუნებრივი საცობის წარმოების შემდეგ დარჩენილი ნამცეცებისგან (გრანულებისგან) შედარებით იაფფასიან, აგლომერირებულ საცობებს ამზადებენ, ისინი გაცილებით დაბალხარისხიანი ღვინის შესანახად გამოიყენება.
აგლომერირებულ საცობს ღვინის წარმოებაში დაპრესილ საცობს ეძახიან. ეს საცობი 1891 წელს გამოიგონა ამერიკელმა მეწარმემ - ჯონ სმიტმა. ცხადია, აგლომერირებული საცობი ბევრად ჩამოუვარდება ბუნებრივს, მაგრამ სტაბილური ხარისხისა და დაბალი ფასის გამო ღვინის ბაზარზე მასზე დიდი მოთხოვნილებაა.
აგლომერირებული საცობის სხვადასხვა ვარიანტები არსებობს, მაგ.: Altec-ის ტექნოლოგია. ამ შემთხვევაში მასალა საცობის ფუძეა, მტვერივით წვრილად დაფხვნილი. ასეთი საცობი ძალიან ელასტიურია, ღვინით არ იჟღინთება და ბოთლსაც არ გასდის.
ზოგჯერ აგლომერირებული საცობს ნატურალური ქერქისგან დამზადებულ ერთ ან ორ (იშვიათად სამ) ფირფიტას აკრავენ. ამ ტექნოლოგიას სხვადასხვა მეწარმეები სხვადასხვა სახელით მოიხსენიებენ ხოლმე. მაგალითად, კომპანია Amorim-ი მას twin-top-ს ეძახის. მიჩნეულია, რომ ამ ტექნოლოგიით დამზადებული საცობს ღვინის შენახვა სამი წლის განმავლობაში თავისუფლად შეუძლია და ის დაპრესილზე უკეთესია. ადრე ასეთი საცობები ცქრიალა ღვინოებისთვის, ძირითადად, შამპანურებისთვის მზადდებოდა.
წუნდებული მთლიანი საცობებისგან კოლმატირებულ საცობებს ამზადებენ. წუნის ძირითადი მიზეზი საცობის მრავალრიცხოვანი ან ღრმა ფორები და დეფექტიანი სტრუქტურაა. დამზადების წესი ასეთია: გარეცხვის შემდეგ ფორებს ძირეული გრანულებისა და ლატექსის ნაზავით ავსებენ. დიდი ხარისხიანობით კოლმატირებული საცობებიც არ გამოირჩევა, ბოთლიდან ამოძრობის დროს ტყდება და ღვინოსაც დიდხანს ვერ ინახავს. თუმცა ძალიან ლამაზია და ფაქტურაც სასიამოვნო აქვს.
საცობები მზადდება მუხის ქერქის თხელი გადაწებებული ფირფიტებისგანაც. ზოგი მეწარმე მათ Duplocork-ის სახელით მოიხსენიებს. ისინი დიდი სიმტკიცით გამოირჩევა და ძვირფას ღვინოებსაც შესანიშნავად ინახავს, მაგრამ პრესტიჟულად არ ითვლება.
საცობების ჩამონათვალი უფრო სრული რომ გამოგვივიდეს, ქუდიან საცობებს გვერდი არ უნდა ავუაროთ. ისინი პირდაპირ მისწრებაა იმ სასმელებისთვის, რომელიც ბოთლის გახსნიდან კიდევ გარკვეული ხნის განმავლობაში შეიძლება შევინახოთ: ბრენდი (მათ შორის კონიაკი), ლიქიორი, პორტო. ასეთი საცობი შეიძლება მთლიანიც იყოს და აგლომერირებულიც. ქუდები კი, რომელთაც ზოგჯერ თავებს ან კაფსულებს უწოდებენ, სხვადასხვა სახისაა: პლასტიკური, კერამიკული, შუშის ან კიდევ სხვა მასალის. მასალის არჩევანს უმტესწილად დიზაინი განაპირობებს.



საცობის წაკითხვა

საცობზე გაკეთებული წარწერები და ნახატები დამკვეთის ნება-სურვილზეა დამოკიდებული. ამიტომაც განსხვავებული წარწერები გვხვდება: ვენახის სახელი, მოსავლის აღების წელი, ფირმის სახელწოდება, ქალაქი, სადაც ეს ფირმაა რეგისტრირებული, საცობის მარკა ან კოდი...
ღვინის ადგილობრივ წარმომავლობაზე მიმანიშნებელი გავრცელებული წარწერებია, მაგალითად: ფრანგული - Mis en bouteille a la propriete ან Mis en bouteille au chateau, ინგლისური - Estate Bottled, იტალიური - Imbotigliato all’ origine. არსებობს ამა თუ იმ ქვეყნისათვის დამახასიათებელი წარწერებიც, ბრიტანული ღვინის სიმბოლო W და ციფრული კოდი, იტალიური ღვინოების ორასოიანი რეგიონალური კოდი და ა.შ.
ერთი აუცილებელი პირობა მაინც არსებობს: ევროკავშირის ქვეყნებში, ვენახებში მოყვანილი ყურძნის ცქრიალა ღვინოებზე ვენახის სახელია მითითებული.
საცობის წარწერები ნამდვილად სანდოა. ღვინის კარგი მცოდნეები ყოველთვის უდარებენ ხოლმე საცობზე განთავსებულ წარწერასა და ღვინის იარლიყს. თუ შეუსაბამობაა, უფრო მეტად საცობს უნდა ვენდოთ, რადგან იარლიყის გადაწებება დიდ სირთულეს არ წარმოადგენს. ტყუილად კი არ უწოდებენ საცობს ღვინის პასპორტს.
ღვინის პასპორტი მარტო ღვინის ხარისხზე კი არა, სასმელის სიჯანსაღეზეც მიუთითებს. ნორმალურ პირობებში საცობს ღვინის და მშრალი ხის ქერქის სუნი აქვს. თუ საცობს ძმრის, ობის ან სხვა უჩვეულო და უსიამოვნო სუნი უდის, ეს კარგი ნიშანი არ არის.
ღვინის ბოთლის გახსნის დროს საცობის გარეგნული მხარეც უნდა შევამოწმოთ. თუ საცობის ზედა ყელში ღვინის ერთ ლაქას მაინც შენიშნავთ, ესე იგი, ჭურჭლის ჰერმეტულობა დარღვეულია და საცობი სითხეს ატარებს. საცობის ზედა სარკეზე მოკიდებული ობი კი, რაოდენ უცნაურადაც არ უნდა მოგეჩვენოთ, ყოველთვის არ ნიშნავს იმას, რომ ღვინო გაფუჭდა. თუ საცობი სითხეს არ ატარებს, მაშინ ღვინო ვარგისიანია. თუმცა მაინც ფრთხილად უნდა ვიყოთ, რომ გაჩენილმა მიკროორგანიზმებმა ღვინოს საცობის გემო არ გადასცეს. ზოგჯერ საცობზე შეიძლება პატარა კრისტალები გაჩნდეს, ეს ღვინის მჟავის მარილებია. თუ მარილი საცობის იმ ნაწილში გაჩნდა, რომელსაც ღვინო არ ეხება, უვნებელია. სხვათა შორის, საცობს ხელითაც სინჯავენ. იდეალურ შემთხვევაში ის ძალიან დეფორმირებული და გამომშრალი არ უნდა იყოს და დრეკადობაც შენარჩუნებული უნდა ჰქონდეს.
მაგრამ არის კიდევ ერთი ოქროს წესი: ამ ყველაფრის მიუხედავად, სასურველია ღვინო მაინც გასინჯოთ, ბოლოსდაბოლოს თქვენ ხომ ღვინო გაინტერესებთ და არა მისი საცობი.
საცობი ღვინის შენახვის გარანტია. ეს ყველამ კარგად იცის. მაგრამ ხშირად ავიწყდებათ ხოლმე, რომ საცობსაც აქვს თავისი შენახვის პირობები. საცობი რომ ძალიან არ გამოშრეს, ბოთლს ჰორიზონტალურ ან ოდნავ დაქანებულ მდგომარეობაში ინახავენ. ასე ჰერმეტულობის დარღვევის შანსი ნაკლებია. მაგარი სასმელების შემთხვევაში ეს წესი არ მოქმედებს. მაგარი სასმელები ვერტიკალურ მდგომარეობაში უნდა იყოს.
და კიდევ ერთი, ღვინო არ უნდა შევინახოთ ისეთ ადგილას, სადაც რამე სპეციფიკური სუნი დგას. უნდა გვახსოვდეს, რომ საცობის პატარა ღარები გაზის მოლეკულებს ატარებს. ასე რომ, თუ ღვინო გარაჟში შევინახეთ, მას ბენზინის სუნი გადაუვა.
საცობები ძველდება. თუმცა ეს პრობლემა არ არის, რადგან ღვინის ჩამოსხმის დროს საცობის ხარისხსა და გამძლეობას ყოველთვის ითვალისწინებენ. 20-30 წლის ღვინოებისთვის საცობის შეცვლა აუცილებელია. ამას საგანგებო აღჭურვილობა სჭირდება. ხშირად საცობების გამოსაცვლელად ღვინო მისი ჩამოსხმის ადგილზე მიაქვთ ხოლმე.
საცობი გემოს აძლევს ღვინოს - ეს გახლავთ საცობის მიმართ წამოყენებული მთავარი პრეტენზია. ამ სპეციფიკურ გემოს ტონსაც ეძახიან. ტონი ზოგჯერ ისეთი შეუმჩნეველია, რომ გამოცდილი დეგუსტატორებიც კი შეცდომაში შეჰყავს. შედეგი ისაა, რომ ღვინო თავის ჩვეულ მდიდარ არომატს კარგავს.
სპეციალისტების დაკვირვებით, ტონი ზოგჯერ ყოველ მე-20 ბოთლში იჩენს ხოლმე თავს, ზოგჯერ - მე-4-ში. ამის შედეგად კი ყოველწლიური ზარალი 5-20 მილიარდ დოლარს შეადგენს.
საინტერესოა ერთი გარემოება: ტონის არსებობა ყოველთვის არ არის დაკავშირებული საცობის ხარისხთან. არის შემთხვევები, როცა ტრიქლორანიზოლი ღვინის დამამზადებელ ხის კასრებში ჩნდება. ესე იგი, ღვინოს საცობის სუნი მანამდე დაჰკრავს, სანამ მას ბოთლებში ჩამოასხამენ. ამას საცობის ავადმყოფობა ჰქვია. ექსპერტებმა საცობის ავადმყოფობის ორ მიზეზს მიაკვლიეს: თუ საცობი ცუდადაა დამუშავებული, ის შეიძლება მუხის სოკომ დააზიანოს; და პირიქით, საცობი შეიძლება დაზიანდეს ქლორით ზედმეტი დამუშავებითაც.

ალტერნატიული ვარიანტები

80-იან წლებში საცობის ავადმყოფობამ დიდი ხმაური გამოიწვია. ამ პრობლემის თავიდან აცილება 90-იან წლებში ღვინის ჩამომსხმელების დიდმა ნაწილმა ალტერნატიული საცობების გამოყენებით სცადა. სსრკ-ში, მაგალითად, პოლიეთილენის საცობები გავრცელდა. აქ ჯერ კიდევ 1959 წელს საბჭოეთის მეღვინეობის კლასიკოსმა მ. გერასიმოვმა თავის წიგნში - "ღვინის ტექნოლოგია" იწინასწარმეტყველა, რომ "პოლიეთილენის საცობები ნატურალურ საცობებს ჩაენაცვლებოდა", მაგრამ მისმა წინასწარმეტყველებამ არ გაამართლა. პოლიეთილენის საცობები მთელ მსოფლიოში ყველაზე იაფფასიანი ღვინისთვის გამოიყენებოდა და მალე გამოვიდა კიდეც ხმარებიდან.
შედარებით უკეთესი ალტერნატივა თერმოპლასტიკური მასალისგან დამზადებული საცობები აღმოჩნდა; მაგრამ ისინიც სერიოზულ პრობლემებს ქმნიან ტრანსპორტირებისა და შენახვის დროს. გავრცელებულია გვირგვინოვანი, ე.წ. krone-საცობები, რომლებიც ძირითადად გაზიანი წყლისა და ლუდის მოსახუფად გამოიყენება. თუმცა გამონაკლისებიც არის. ავსტრალიურმა ფირმა Chandon-მა გვირგვინოვანი საცობები გამოიყენა ცქრიალა ღვინისთვის - Green Point Z*D, რომელიც ნამდვილად არ ღირს იაფი. ეს ავსტრალიური ფირმა მსხვილი შამპანურის სახლის - Moet and Chandon-ის შვილობილია, თუმცა თავად Moet and Chandon-ი ექსპერიმენტებს არ ცნობს და ელიტარული Chandon Z*D ძველებური ტრადიციული საცობით არის დახუფული. Green Point Z*D გვირგვინოვანი საცობით კი მხოლოდ ავსტრალიაში გამოდის.
ალტერნატიულ საცობებს შორის შედარებით პერსპექტიული ჩანს ხრახნიანი საცობები. ისინი უმეტესწილად მზადდება ალუმინის შენადნობისგან, რომელსაც სინთეტიკური შუაფენა აქვს დამატებული. განსაკუთრებით პოპულარულია კომპანია Stelvin-ის პროდუქცია. Stelvin-ის ნაწარმს იყენებენ არამარტო იაფფასიანი ღვინის დამამზადებლები, არამედ ისეთი ცნობილი მეღვინეებიც, როგორებიც არიან მიგელ ტორეასი კატალონიიდან, მიშელ ლაროში შაბლიდან და ანდრე ლიურტონი ბორდოდან. 2002 წელს ცნობილმა "შატო მარგომ" ექსპერიმენტიც კი ჩაატარა და ასეთი სახურავებით Pavillon Rouge du Chateau Margaux-ს ორი ყუთი გამოუშვა.
ალტერნატიული ხრახნიანი საცობები ტრიქლორანიზოლის შეჭრას ხელს უშლის. ზოგი სპეციალისტი იმასაც კი ამტკიცებს, რომ ასეთი სახურავები თეთრი ღვინოების ერთ ნაწილზე დადებითად მოქმედებს, ეს საცობები შესანიშნავად ინახავს სიახლის არომატსა და ხილის გემოს. მაგრამ ისინი საკმაოდ ძვირია და თანაც სპეციალური ბოთლი ესაჭიროება.
თითქმის ათი წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც პირველი სინთეტიკური საცობი გამოიგონეს. მისი მომხრეები სტატისტიკას ეყრდნობიან. სტატისტიკა კი ასეთია: საცობით დახუფულ ყოველ მეხუთე ბოთლში ღვინო კვდება, სინთეტიკური სახურავი კი თავის ფუნქციას ასრულებს, ჰაერს არ ატარებს და ბოთლის შენახვა ვერტიკალურ მდგომარეობაშიც შეიძლება. იმასაც ამბობენ, რომ პლასტიკის სახურავები დაბალხარისხიან ნატურალურ საცობებზე კარგად და საიმედოდ ინახავს სწრაფად რეალიზებადი, იაფფასიანი ღვინის არომატს. მაგრამ არავინ იცის, რა მოუვა ღვინოს, თუ მას დიდხანს გავაჩერებთ პლასტმასის სახურავიან ჭურჭელში.
დღესდღეობით პლასტიკური სახურავები მარტო "ახალი სამყაროს" ქვეყნებშია პოპულარული და თანაც მხოლოდ დაბალი ხარისხის ღვინისთვის იყენებენ, რომელსაც სამ წელზე მეტი ხნის შენახვის ვადა არა აქვს.
ალტერნატიული საცობების ბუნებრივი და სინთეტური ნაირსახეობისა და სხვადასხვა ექსპერიმენტების მიუხედავად, ჯერჯერობით მაინც ნატურალური, მუხის ქერქისგან დამზადებული მთლიანი საცობი ლიდერობს.
მრავალიცხოვანი დეგუსტაციების მაგალითები მოწმობს, რომ ასეთი საცობით დახუფულ ბოთლში ღვინო ჰარმონიულად ვითარდება, ალტერნატიული საცობით დახუფულ ჭურჭელში კი სასმელი თითქოს მიძინებულია.
ამასთან, გადამწყვეტია საზოგადოებრივი აზრიც: ღვინის ტრფიალთა დიდი ნაწილი ალტერნატიული საცობების მიმართ სკეპტიკურად არის განწყობილი. მომხმარებელს სჯერა, რომ ჭეშმარიტი მეღვინე კარგი ღვინისთვის ალტერნატიულ საცობს არასოდეს გამოიყენებს.
© „მარანი“