ღვინის ომის ქრონიკები

დიანა ჩაჩუა

რამდენიმე თვე იყო გასული მას შემდეგ, რაც საქართველომ რუსული `ენერგეტიკული ბლოკადა` დაძლია, როცა იმავე ქვეყნის მთავარმა სანიტარულმა ექიმმა გენადი ონიშენკომ რუსეთში ქართული ღვინის იმპორტი აკრძალა. ღვინის ხარისხი მწარმოებლთა მიერ მითითებულ სტანდარტებს არ შეესაბამება - ეს იყო ონიშენკოს მიერ დეკლარირებული მოტივი. რუსეთის ქმედება თბილისში პოლიტიკური ზემოქმედების იარაღად და ეროვნული ღირსების შეურაცხყოფად აღიქვეს. ქართული ღვინო შემოწმდა როგორც ევროპის წამყვანი ქვეყნების, ისე საქართველოში არსებულ ლაბორატორიებში. ის, რომ რუსეთის სანიტარული ექიმის გადაწყვეტილებას პოლიტიკური სარჩული ჰქონდა, საქართველოს გარდა რუსეთშიც აღიარეს.

`საეჭვოა, რომ უახლოეს მომავალში ქართული ღვინო რუსეთის ბაზარზე დაბრუნდეს,` - ეს განცხადება რუსეთის მთავარმა სახელმწიფო სანიტარულმა ექიმმა გენადი ონიშჩენკომ ამასწინათ გააკეთა. მისი განცხადებით, ქართული ღვინის დაბრუნების საფუძველი, ჯერჯერობით, არ არსებობს, საქართველოს ხელისუფლების მხრიდან პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესებისაკენ მიმართული ღონისძიებების შესახებ კი ბუნდოვანი მონაცემები გააჩნია. `პროდუქციის ხარისხი მაინც არ შეცვლილა,` - ამბობს ონიშენკო. ის ვარაუდობს, რომ საქართველოს მთავრობას ან პრობლემის მოგვარებისთვის ნებისყოფა და მონდომება არ ყოფნის ან, `პირიქით - კარგად აქვს შეგნებული, რომ ღვინის პროდუქციის ხარისხის გაკონტროლებას ვერ მოახერხებს,` - დასძინა გენადი ონიშენკომ. თუმცა სანამ იმ საკითხებს განვიხილავთ, თუ რითია დაკავებული საქართველოს მთავრობა და ქართველი მეღვინეები, გავიხსენოთ `ღვინის ომად` მონათლული მოვლენის პერიპეტიები. მაშ ასე, ყველაფერი 27 მარტის შემდეგ დაიწყო:რუსეთის მომხმარებელთა უფლებების დაცვის და ადამიანის კეთილდღეობის სფეროში ზედამხედველობის ფედერალურმა სამსახურმა 27 მარტიდან საქართველოდან და მოლდოვადან რუსეთში ღვინის შეტანაზე სანიტარულ-ეპიდემიოლოგიური დასკვნების მოქმედება შეწყვიტა. როგორც სამსახურის ხელმძღვანელის გენადი ონიშჩენკოს წერილში იყო ნათქვამი, საქართველოდან და მოლდოვადან რუსეთის ტერიტორიაზე შეტანილი ღვინო და ღვინომასალები რუსეთის ფედერაციის კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებს არ შეესაბამებოდა.კერძოდ, განცხადებაში ნათქვამი იყო, რომ მოლდავური ღვინის პროდუქციის 24 და ქართული ღვინის 16 ნიმუშში პესტიციდები აღმოჩნდა, მათ შორის ისეთიც, რომელიც ჯერ კიდევ 70-იან წლებში აკრძალულ გარემოს გლობალურ დამაბინძურებლებს მიეკუთვნება. ესენია: დდტ, ალდრინი, გეპტაქლორი და გეკსაქლორციკლოგეკსანი.უკვე 3 აპრილს კი მოსკოვის სავაჭრო ქსელში 36 ათას 897 ლიტრი ალკოჰოლური პროდუქციის რეალიზაცია შეჩერდა. მათ შორის მოლდავური წარმოების 21 226 ლიტრი ღვინო, ქართული – 7 899 ლიტრი, არგენტინული – 7 750 ლიტრი, უკრაინული – 56 ლიტრი, რუსული – 65 ლიტრი და ჩილეში წარმოებული 11 ლიტრი ღვინო. 9 აპრილს, გენადი ონიშენკოს უწყების ოფიციალურ ვებგვერდზე გაჩნდა წერილი, რომელიც რუსული ბაზრის მოთამაშეებს ქართული და მოლდავური ღვინოების ბრუნვიდან ამოღებისკენ მოუწოდებდა. ხოლო ზუსტად სამ დღეში, პეკინში გამართული ჩინეთი-საქართველოს ბიზნესფორუმის შემდეგ პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი განაცხადებს, რომ ქართული ღვინოების ალტერნატიულ ბაზრებზე წინსვლას ქვეყნის თავდაცვის მინისტრი ირაკლი ოქრუაშვილი ჩაუდგება სათავეში. პარალელურ რეჟიმში არ ცხრებოდა რუსული მხარე: `თუ გინდათ ნორმალური ურთიერთობა - პატივისცემით მოეპყარით ჩვენს ისტორიას, ჩვენს ქვეყანას და მის კულტურას. თუ გსურთ მიიღოთ ნავთობი და გაზი თქვენთვის მისაღებ ფასში, ნაკლებად მოუსმინეთ ამერიკელებს, მხოლოდ შემდეგ ვიფიქრებთ როგორი დამოკიდებულება გვექნება ქართული ღვინისა და ბორჯომის მიმართ,` - აცხადებდა რუსეთის სათათბიროს დეპუტატი გენადი ზიუგანოვი.ის, რომ აღნიშნულ აკრძალვას პოლიტიკური ხასიათი ჰქონდა, ერთი საგულიხმო ფაქტიც ადასტურებდა. რუსეთში დღესაც იყიდება აფხაზური ღვინოები, რაც ექსპერტების შეფასებით, სრული პარადოქსია. საქმე იმაშია, რომ აფხაზური ღვინოები ჯამრთელობისთვის მავნებელია. ისინი, როგორც წესი იზაბელას ჯიშის ყურძნისგან მზადდება. ყურძნის ამ ჯიშისგან დამზადებულ ღვინოში კი, ფერმენტაციის დროს ე.წ. მეთილის სპირტი წარმოიქმნება, რომელიც მხედველობისთვის ძალიან მავნებელია. `ეს პარადოქსი უნდა იყოს მათთვის, ვინც ქართული ღვინოები აკრძალა. რუსეთს პირველ რიგში აფხაზური ღვინოები უნდა აეკრძალა,` - აცხადებდნენ ქართველი ექსპერტები. როგორი შეფასება მისცა „ღვინის ომს` უცხოურმა მედიამ? მთელ ამ ისტორიაში იმდენი რამ იყო ულოგიკო, რომ თავად რუსული პრესაც კი ვერ მალავდა გაოცებას და ცდილობდა ყველაფრისთვის თავის სახელი დაერქმია. ცნობისათვის: საქართველოში 126 მოქმედი ღვინის მწარმოებელი კომპანიაა. 2005 წელს ღვინის ექსპორტმა საქართველოდან რუსეთში 52 336 163 ბოთლი შეადგინა, დსთ-ის დანარჩენ ქვეყნებში 3470172, აღმოსავლეთ ევროპისა და ბალტიის ქვეყნებში 683090, ევროპაში, აშშ-ში და კანადაში 2580440, ხოლო აღმოსავლეთის ქვეყნებში 216901.

`ღვინის ომი` უცხოური მედიის ფურცლებზე

`ქართველ და მოლდაველ გლეხებს არა აქვთ პესტიციდების საყიდელი ფული, და რომც ჰქონდეთ - პესტიციდები წარმოების პროცესში ნეიტრალდება, მძიმე ლითონები კი მხოლოდ იმ შემთხვევაშია ღვინოში, როცა იგი რადიაციულ ზონაში მოყვანილი ყურძნითაა დამზადებული. ჩინოვნიკების მიერ მოწოდებული ინფორმაციები, სულ უფრო ფანტასტიკური ხდება, მალე ოფიციალურ ქრონიკაში ტროლები და უცხოპლანეტელები გამოჩნდებიან,` – ირონიას ვერ მალავდა რუსული გამოცემა `Ведомости`. `არ შეიძლება იმის უარყოფა, რომ დასავლეთისაკენ, განსაკუთრებით აშშ-კენ, საქართველოს მზარდმა ორიენტაციამ მოსკოვს საპასუხო ზომებისაკენ უბიძგა და საქართველოს მტკივნეულ ადგილზე დაადგა ფეხი. ქართული ღვინისა და მინერალური წყლების აკრძალვა ზოგიერთმა მიმომხილველმა მოსკოვის მიერ თბილისისათვის ჭკუის სასწავლებელ გაკვეთილად მიიჩნია, რომელიც მიზნად იმის დემონსტრირებას ისახავდა, რომ საქართველო რუსეთზე მხოლოდ ენერგეტიკული თვალსაზრისით არ არის დამოკიდებული,` - წერდა გერმანული გამოცემა „ფრანკფურტ ალემაინე`. `პესტიციდებმა თუ ხელისუფლების პოლიტიკამ გადაუღობა გზა ქართულ და მოლდავურ ღვინოებს?` - `Известия`. ეს ციტატა კი `ნოვაია გაზეტადან` დავიმოწმეთ: `საქართველოს საერთაშორისო ტერორიზმთან კავშირი საბოლოოდ დადასტურდა. როგორც აღმოჩნდა, წლების მანძილზე მოსკოვის ცენტრში ყოველდღიურად დანაშაულს ჰქონდა ადგილი. `შერატონ პალას ოტელში`, სადაც პრეზიდენტები და საერთაშორისო კორპორაციების ხელმძღვანელები ჩერდებიან, მოწამლულ ღვინოს, უფრო კონკრეტულად, მოწამლულ ქართულ ღვინოს ყიდდნენ. შეთქმულება გასულ კვირას მოსკოვის მთავარი სანიტარული ექიმის, ფილატოვის გაბედული ნაბიჯის შედეგად გაიხსნა. ამ უკანასკნელმა, გაიგო რა, რომ აღნიშნულ სასტუმროში ქართული ღვინის დეგუსტაცია იგეგმებოდა, სასტუმროს გენერალურ მენეჯერს მაიკლ შლუტერს მკაცრი წერილი გაუგზავნა. `ცნობის ფურცელში` ფილატოვი ამ ღონისძიების ჩატარების ჩაშლას მოითხოვდა. წერილში `გაბედული` ექიმი იუწყებოდა, რომ ამ ღონისძიების მიზანი მოსკოველების და ქალაქის სტუმრების მოწამვლა იყო. კანონმორჩილმა ჰერ შრუტერმა არა მარტო შეასრულა წერილში მოყვანილი მოთხოვნები, არამედ სასტუმროს ზღურბლზეც კი არ შეუშვა ღვინის `მკვლელი-მწარმოებლები`, რომლებიც ამ შემზარავი ტერორისტული აქტის ჩასატარებლად სპეციალურად საქართველოდან ჩამოვიდნენ.` სხვათა შორის, ქართულ-რუსული `ღვინის ომის~ გაშუქებისას იუმორს ვერც სხვა ევროპული გამოცემები მალვდნენ: `ლანა მოსკოვში ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ ქართულ რესტორანში, `დედა ზოიაში` ოფიციანტად მუშაობს. მან თავის კოლეგებთან ერთად კლიენტებისთვის `არას` თქმა უნდა ისწავლოს. საქმე ის არის, რომ მოსკოვში ბევრი ქართული რესტორანი კლიენტებს ჯერ კიდევ სთავაზობს ხბოს მწვადს, ქართული ღვინო კი, რომელიც ასე უხდება მწვადს, რუსეთში აკრძალულია,` - `შüდდეუტსცჰე ძეიტუნგ". კიდევ რა აგვეკრძალა საქართველოსა და მოლდოვასთვის? - როგორც წესი ირონიული რუსი ჟურნალისტები ხშირად სვამდნენ ხოლმე ამ კითხვას. მოლდოვაში სანქციებს ნატურალური წვენები, ნექტარები, კომპოტები, სიროფები, ტომატის პასტა, დამარილებული კიტრები და პომიდვრები, პაშტეტები, მურაბები და ჯემები ელიან. საქართველოში კი, როგორც რუსული მედია წერს, `როსპოტრებნადზორის` მცდელობების წყალობით, რუსების `მოწამვლის შესაძლებლობები`, პრაქტიკულად, აღარ დარჩა. ხილ-ბოსტნეულის ექსპორტი უკვე აიკრძალა. `თუმცა ქართულ ჩურჩხელაში და ტყემალში მოულოდნელად მომაკვდინებელი საწამლავის აღმოჩენის შანსი მაინც რჩება,` - ასკვნიდნენ რუსულ მედიაში. `ქართული ღვინის იმპორტზე კრემლის ემბარგო ქვეყნის პროდასავლური პოზიციისთვის შურისძიებაა,` - წერდა ამერიკული გაზეთი `თჰე ჭასჰინგტონ Pოსტ`. როგორც სტატიაშია ნათქვამი, მართალია ღვინის აკრძალვამ ქართველი გლეხი და მწარმოებელი მნიშვნელოვნად აზარალა, თუმცა ამ ფაქტს პოზიტიური ეფექტიც აქვს. კერძოდ, `აკრძალავამ, შესაძლოა, იმ სფეროს დევერსიფიკაცია გამოიწვიოს, რომელიც აქამდე მხოლოდ ერთ ბაზარზე იყო ორიენტირებული. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ქართულ ღვინოს სხვა ბაზარზე გასვლის შანსი მიეცემა,` - ვკითხულობთ `თჰე ჭასჰინგტონ Pოსტ`-ის სტატიაში. სხვათა შორის, საქართველოს მთავრობამ ქართული ღვინის რეპუტაციის აღდგენა სწორედ მედიის საშუალებით დაიწყო. გაზაფხულიდან საქართველოს უცხოელი ჟურნალისტები სტუმრობენ. პირველები კი სწორედ რუსული მედიის წარმომადგენლები ჩამოვიდნენ. მაშინ ისინი აღფრთოვანებას ვერ მალავდნენ ქართული ღვინით და აცხადებდნენ, რომ ქართული ღვინის ხარისხში ეჭვი აღარ ეპარებათ. საქართველოში მოწვეულმა რუსეთის პრესისა და სატელევიზო არხების ჟურნალისტებმა კახეთის რეგიონი მოინახულეს. `ქართული სტუმართმოყვარეობით აღტაცებულნი ვართ. ეს ღვინო მართლაც ხარისხიანი და ძალიან გემრიელია,` - აცხადებდნენ ისინი.ახლახანს საქართველოს ჟურნალისტთა კიდევ ერთი ჯგუფი სტუმრობდა. საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატის ინიციატივი მოწვეულები იყვნენ, კრისტიან კალეკი – ღვინის ენციკლოპედიის ავტორი, იორგენ ალდრიჩი – უმსხვილესი დანიური ჟურნალის Fყენს შტიფტსტიდენდე-ის რედაქტორი, ვიქტორ ბრუზევსკი – ღვინის და ალკოჰოლური სასმელების შესახებ მწერალ ჟურნალისტთა ფედერაციის წევრი და პოლონეთის ვაზისა და ღვინის ინსტიტუტის დამფუძნებელი. უცხოელმა ჟურნალისტებმა საქართველოში ოთხი დღე დაჰყვეს. ვიზიტის ფარგლებში მათ ქართული ღვინის მწარმოებელი შემდეგი კომპანიების ქარხნები დაათვალიერეს: `ასკანელი ძმები`, `თბილღვინო`, `თელიანი ველი`, `ვაზი+`, კორპორაცია `ქინძმარაული`, `თელავის ღვინის მარანი` და `შუმი`. როგორც საქართველოს სავაჭრო პალატაში აცხადებდნენ, `საქართველოზე მიღებული ინფორმაცია ზემოთმოყვანილ გამოცემებში გამოქვეყნდება, რაც მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს ქართული მეღვინეობის და სამზარეულოს პოპულარიზაციას საზღვარგარეთ’’.

რუსული ბაზრის ჩანაცვლების მცდელობები

ექპერტები, მთავრობა და ბიზნესმენები თავიდანვე შეთანხმდნენ, რომ რუსული ბაზრის დაკარგვა ტრაგედიაა არ არის. ქართულმა ღვინის კომპანიებმა ალტერნატიული ბაზრების ძიება დაიწყეს, მთავრობამ კი მათ საყოველთაო დახმარება აღუთქვა. ჩინეთი, იაპონია, ევროპის ქვეყნები, კანადა - რამდენადაც ხმამაღლა არ უნდა ჟღერდეს, რუსული ბაზრები სწორედ ამ ქვეყნებმა უნდა ჩაანაცვლონ. შევთანხმდეთ იმაზე, რომ ამას ერთი წელი არ ეყოფა, თუმცა ამ მცირე ხანში ქართული კომპანიების მიერ ბაზრების დივერსიფიკაციისკენ გადადგმული ნაბიჯები მაინც საინტერესოა. ილუზია, რომ იაპონიის ან ნებისმიერი ქვეყნის ბაზარი ერთბაშად შეცვლის რუსულს, არც ერთ ქართველ მეღვინეს არ აქვს. თუმცა იაპონიაში გამართულმა კვების პროდუქტების ერთ-ერთმა საერთაშორისო გამოფენამ ქართული ღვინის ის რამდენიმე უპირატესობა გამოკვეთა, რაც ადგილობრივ მეწარმეებს ამ ბაზრის იოლად დაპყრობაში დაეხმარება. მიუხედავად იმისა, რომ იაპონიაში ადგილობრივი ალკოჰოლური სასმელების, მათ შორის – ღვინის, წარმოება ყოველ წელს იზრდება, ამ ქვეყანაში იმპორტირებულ ღვინოზე მოთხოვნა კიდევ უფრო სწრაფი ტემპით მატულობს. მარტივი შედარებისთვის: თუკი გასულ წელს იაპონიაში ერთ სულ მოსახლეზე 100 ლიტრი ადგილობრივი, ხოლო 160 ათასი ლიტრი იმპორტირებული ღვინო მოიხმარეს, წელს იგივე მაჩვენებლები, წინასწარი გათვლებით, შესაბამისად, 120 და 270 ლიტრს მიაღწევს.ერთი შეხედვით, პარადოქსია, მაგრამ ფაქტია, რომ იმპორტირებული ღვინო იაპონიაში სამჯერ უფრო იაფია, ვიდრე ადგილობრივი წარმოების. სწორედ ეს არის ერთ-ერთი მიზეზი, თუ რატომ იზრდება იმპორტირებული ღვინის რეალიზაცია ამომავალი მზის ქვეყანაში.`საქართველოს მაღალხარისხოვანი ღვინოების წარმოების დიდი ისტორია გააჩნია. ქართულმა ღვინოებმა, განსაკუთრებით კი ცქრიალა ღვინოებმა დამთვალიერებლების ყურადღება დაიმსახურეს. ვფიქრობთ, რომ ამ პროდუქტზე, მაღალი ხარისხისა და ხელმისაწვდომი ფასის გამო, მომავალში იაპონიის ბაზარზე დიდი მოთხოვნა იქნება... ყოველივე ამის გათვალისწინებით შევეცდებით, ქართულ ღვინოს რეკლამა გავუკეთოთ,` - ეს რამდენიმე ციტატაა იმ სპეციალური საინფორმაციო ბუკლეტიდან, რომელიც იაპონიაში, ხსენებული გამოფენის შემდეგ დაიბეჭდა. ყურადღების მიღმა არც მეზობელი თურქეთის ბაზარი დარჩენილა. უკვე გადაწყვეტილია, რომ იქ 500 ათასი ლიტრის მოცულობის ქართული ღვინო განუბაჟებლად შევა. დამატებით 250 ათას ლიტრზე თურქული მხარე 50 პროცენტიან `დისკაუნტს` დაგვპირდა. ბუნებრივია, ქართველ მეღვინეებს ეს ახალი ამბავი ახარებთ, თუმცა არცერთ მათგანს არ აქვს იმის ილუზია, რომ თურქული ბაზარი რუსულს ასე იოლად თუნდაც რამდენიმე წლის შემდეგ ჩაანაცვლებს. მათ იმისაც ნაკლებად სჯერათ, რომ ამ ტიპის შეღავათით უახლოეს თვეებში, ან თუნდაც წლებში მოახერხებენ თურქული ბაზრის მთლიანად დაკავებას. `ცალსახაა, რომ ეს ფაქტი ქართველ მეღვინეებს ხელს ნამდვილად გვაძლევს, რადგან ეს იქნება გარკვეული სტიმულატორი ჩვენთვის და ჩვენი კოლეგებისთვის. ეს გვაძლევს ძალიან კარგ შანს, რომ ჩვენი პროდუქცია თურქულ ბაზარზე გავაიაფოთ და დღეს არსებული პოზიცია კიდევ უფრო გავიმყაროთ. თუმცა არავითარ შემთხვევაში ეს არ არის იმ ტიპის შეღავათი, რომ ეიფორიაში ჩავვარდეთ`, - აღნიშნა Gჭშ-ის მარკეტინგისა და გაყიდვების დირექტორმა ლევან კობერიძემ. ამ შემთხვევაში Gჭშ-ს ეძლევა შესაძლებლობა, რომ საკუთარი პროდუქცია თურქეთის ბაზრებზე 3-4 აშშ დოლარით გააიაფოს. თუკი დღეს მეზობელი სახელმწიფოს სუპერმარკეტებში Gჭშ-ის ნაწარმი 15-17 დოლარაი ღირს, აღნიშნული შეღავათი, ღვინის ფასს, ლევან კობერიძის პროგნოზით, 12-13 დოლარამდე დააგდებს. სამართლიანობისთვის ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ თურქული მხარის მიერ დაწესებულ შეღავათებზე ფიქრი, ამ გადაწყვეტილებამდე წარმოუდგენელი იყო. საქმე იმაშია, რომ მეზობელი ქვეყნის ხელისუფლება ადგილობრივი ღვინის გასაღებისთვის და ხელშეწყობისთვის მაქსიმუმს აკეთებს. გარდა იმისა, რომ მილიონობით თურქულ ლირას ხარჯავს სუბსიდირებაში და ქვეყანაში იმპორტირებულ ალკოჰოლურ სასმელებს ზღუდავს. ეს კი პირველ რიგში მაღალი საბაჟო და საგადასახადო განაკვეთებში გამოიხატება. ასე მაგალითად, ღვინის ნებისმიერი მწარმოებელი კომპანია, რომელიც გადაწყვეტს, რომ თურქულ ბაზარზე საკუთარი ნაწარმი შეიტანოს 18 პროცენტიანი დღგ-ს გარდა ვალდებულია გადაიხადოს აქციზი 69 და საბაჟო გადასახადი 70 პროცენტის ოდენობით. სწორედ ეს იყო დღემდე ერთადერთი მიზეზი, რის გამოც ქართველი მეღვინეები თურქეთის ბაზარზე შესვლას ვერ `ბედავდნენ`. წლების განმავლობაში Gჭშ იყო გამონაკლისი, რომელიც ამ მეზობელ სახელმწიფოში მცირე მოცულობის ღვინის ექსპორტს ახდენდა. შპს `ქინძმარაულმა` რუსეთის ემბარგოს შემდეგ ღვინოების პირველი პარტია კანადის ბაზარზე გაგზავნა. ასევე დასრულებულია მოლაპარაკებები გერმანიასთან. ცნობისათვის, კომპანიის პროდუქციის 50 პროცენტი საექსპორტოდ იგზავნება. `ჩვენი მთავარი საექსპორტო პარტნიორი ამერიკის შეერთებული შტატებია, თუმცა პროდუქციის დიდი ნაწილი რუსეთშიც იგზავნებოდა, საშუალოდ 1 მილიონი ლიტრი ღვინო წელიწადში,` - აცხადებენ კომპანიაში. ახალი აზრების თვისება ომპანია "Èბილღვინომაც" Ãაიწყო. Òუსეთის ვინის მბარგოს ემდეგ ომპანია ოლონეთის, Ãიდი რიტანეთისა ა აერთიანებული რაბეთის ამეფოს აზრებზე არსდგა. Áალტიისპირეთის ვეყნებში კი "Èბილღვინოს" Ðროდუქციის აჩვენებელი აორმაგდება. Êომპანია `თბილღვინო` ყოველწლიურად 1,5 მილიონ ბოთლ ღვინოს ასხამს და საკუთარი პროდუქცია 17 ქვეყანაში ააქვს. "Èბილღვინოს" Óაკუთარი როდუქციის 50 პროცენტი რუსეთის ბაზარზე გაჰქონდა. ყველაზე დიდი წილი ამჯერად უკრაინას (30 პროცენტი) ჭირავს. ქართულ ღვინოს ევროპული ბაზრის ათვისებაში ფრანგული კომპანია `კასტელი` დაეხმარება. `კასტელის` წარმომადგენლის ჟან პოლ ლაფრანკის განმარტებით, მისი კომპანია `წინანდალის`, `ცოლიკაურის`, `მუკუზანის` და `თელიანი ველის` პირველი პარტიის ექსპორტს უკვე ოქტომბრის ბოლოს განახორციელებს საფრანგეთში და დიდ ბრიტანეთში. ქართული ღვინის ნაწარმი ევროპაში, `კასტელის` 800 მაღაზიაში გაიყიდება.

არგენტინული ღვინოები ქართულის სანაცვლოდ?

თავიდანვე გაჩნდა ეჭვი, რუსული ბაზრიდან ქართული ღვინოების განდევნით ის რუსული ბიზნეს-ჯგუფებიც იყვნენ დაინტერესებული, რომლებმაც სხვა ქვეყნებში, უმთავრესად კი ჩილესა და არგენტინაში, ღვინის ქარხნები ააშენეს. `ეს ქარხნები უკვე ამუშავდა და ბუნებრივია, ხსენებული ბიზნეს-ჯგუფები ახლა რუსული ბაზრის დაპყრობას ცდილობენ. ლაპარაკია რუსული ბაზრიდან ქართული და მოლდოვური ღვინოების განდევნაზე, რომლებსაც ამ ბაზარზე დაბალი და საშუალო ნიშა უკავიათ. ძალიან დიდი სამუშაოა ჩასატარებელი იმისთვის, რომ ძირითადად, ჩილესა და არგენტინის ღვინოებზე მომუშავე კომპანიებმა არ დაგვჯაბნონ,` - აცხადებდა პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტის თავმჯდომარე ნიკო ლეკიშვილი. რუსეთში ღვინის ყველაზე მსხვილ იმპორტიორს მოლდოვა წარმოადგენდა. მასზე რუსეთში იმპორტირებული ღვინის და ღვინომასალების 50 პროცენტი მოდიოდა. ქართულ ღვინოებს კი რუსულ ბაზარზე შედარებით მოკრძალებული წილი - 9 პროცენტი ეჭირა. მას შემდეგ, რაც რუსეთში ქართული და მოლდავური ღვინოები აიკრძალა, რუსული ბაზრის მოთამაშეების წინაშე ერთი ძალზე მნიშვნელოვანი პრობლემა გაჩნდა - სად ეყიდათ ღვინო და ღვინომასალები? მოლდავური ღვინის მთავარი უპირატესობა მისი დაბალი ფასი იყო - საშუალოდ 60 რუბლი. ერთადერთი ქვეყანა, რომელსაც მოლდოვასთვის კონკურენციის გაწევა შეეძლო, არგენტინა იყო. სხვა სამხრეთ ამერიკული ქვეყნის, აფრიკის ან ევროპის ღვინო და ღვინომასალები, რუსი ანლიტიკოსების შეფასებით, გაცილებით ძვირი ღირს და მოლდავური ღვინის ჩასანაცვლებლად არ გამოდგება. `დღეისთვის არგენტინაში ნორმალური ღვინის ბოთლი 70-75 ცენტი ღირს. ეს მოლდავურ ღვინოზე იაფი გამოდის. ამიტომაც ყველა იმპორტიორი არგენტინისკენ გაეშურა,` - ამბობს კორპორაცია `ლავინას` მარკეტინგის დირექტორი ალექსანდრე უნიგოვსკი. თუმცა არგენტინული ღვინის ნაკლი იმაში მდგომარეობს, რომ პროდუქცია შემკვეთამდე მხოლოდ ორ თვეში აღწევს. მაშინ, როცა მოლდოვადან რუსეთში ღვინის მიწოდებას 3-7 დღე სჭირდებოდა. კიდევ ერთი ქვეყანა, რომელზე რუსი იმპორტიორები გადაერთნენ, ბულგარეთია. ამ ქვეყანაში მეღვინეობა ისევეა განვითარებული, როგორც მოლდოვაში. თუმცა იმპორტიორები, რომლებიც ღვინის იმპორტს ბულგარეთიდან აწარმოებენ, მეტად არინ დაცულნი პოლიტიკური რისკისგან. უნდა აღინიშნოს, რომ თავად ბულგარეთი აქტიურად იყენებს არგენტინულ ღვინომასალებს. სხვათა შორის, აღნიშნული ჩილეს და არგენტინული ღვინოები ე.წ. `ახალი სამყაროს` ღვინოთა კლასს მიეკუთვნებიან. როგორც ამბობენ, საქართველომ რუსეთში ელიტარული ღვინოების ნიშა სწორედ მაშინ დაკარგა, როცა იქ ევროპიდან და `ახალი სამყაროდან` ელიტარული ღვინოების აქტიური შემოტანა დაიწყო. ეს 1992 წელს მოხდა. `ახალი სამყაროს` ქვეყნებმა საკუთარი ღვინის აქტიური რეკლამირება დაახლოებით 15-20 წლის წინ დაიწყეს. მათ თავიდანვე ძალიან ჭკვიანური გეზი აიღეს: ახალი მეთოდების და ჯიშების გამოყვანა არ დაუწყიათ. უბრალოდ, მთელს მსოფლიოში ცნობილი ღვინის ჯიშები გამოიყენეს, ისინი საკუთარ ვენახებში გააშენეს და შეეცადნენ დაემზადებინათ ღვინო, რომელიც ცნობილი ბორდოს ან ბურგუნდიის ღვინოებთან ახლოს იქნებოდა. ამ იმიტაციის დახმარებით `ახალი სამყაროს` ქვეყნებმა ძალიან დიდ წარმატებას მიაღწიეს. ჩილეს, არგენტინის, კალიფორნიის და სხვა მსგავსი ქვეყნების ღვინის მწარმოებლები, როგორც წესი, მსხვილი კომპანიებია, რომლებშიც ძალიან დიდი ინვესტიციებია ჩადებული. ამ ქვეყნებს დიდ ხარჯებზე მოუწიათ წასვლა იმის გამო, რომ ძლიერი მარკეტოლოგები და ექსპორტიორები დასჭირდათ. საბოლოოდ, `ახალი სამყარო` `ბებერ კონტინენტზე` საკმაოდ აგრესიული მეთოდით შევიდა და ევროპიდან დაახლოებით 30 პროცენტამდე ფრანგული ღვინოები გამოდევნა. `ახალი სამყაროს` ყველაზე სერიოზული რეგიონებია: შეერთებული შტატების რამდენიმე შტატი, კალიფორნიით თამადობით, ჩილე, არგენტინა, ნაწილობრივ ურუგვაი, სამხრეთ აფრიკა, ავსტრალია და ახალი ზელანდია. ერთი სიტყვით, რუსულ მხარეს თუ ვენდობით, ქართული და მოლდავური ღვინის აკრძალვიდან სულ რამდენიმე თვეში რუსულმა ბაზარმა ალტერნატივის მოძიება მოახერხა. თუმცა...`თუ ხელისუფლება დროულად არ მიიღებს ზომებს, რუსული ალკოჰოლური ბაზრის `პარალიჩი` საგანგაშო ფორმებს მიიღებს და აგვისტოში რუსეთის რეგიონებში ლეგალური ალკოჰოლური სასმელების სერიოზული დეფიციტი შეიქმნება. თუ იმპორტირებული ალკოჰოლური ნაწარმის სიმცირესაც გავითვალისწინებთ (ცნობილი მიზეზების გამო), რუსეთში ფაქტობრივად ხელოვნური `მშრალი კანონი` ამოქმედდება,` - რამდენიმე თვის წინ რუსულ მედიაში მსგავსი შინაარსის სტატიები გაჩნდა. ეს პროცესი ჯერ კიდევ ივნისში დაიწყო. მაშინ ძალაში `ეთილის სპირტის, ალკოჰოლური და სპირტშემცველი პროდუქციის წარმოების და ბრუნვის რეგულირების შესახებ` ახალი სახელმწიფო კანონი ამოქმედდა, რომელმაც ეროვნული პროდუქციისთვის სპეციალური ფედერალური მარკები, იმპორტირებულისთვის კი - ახალი აქციზები შემოიღო. კანონის მიღების პერიოდში, ახალი აქციზური მარკების შემოღების ოფიციალურ მიზეზად ამ სფეროს აღრიცხვიანობის მოწესრიგება დასახელდა.რუსეთში ალკოჰოლური პროდუქციის ძველი აქციზური მარკებით იმპორტი პირველ აპრილამდე იყო შესაძლებელი (შემდეგ ვადა პირველ ივლისამდე გადაიწია). თუმცა სახელმწიფოსგან პროდუქციისთვის ახალი მარკების მიღება არცთუ ისე იოლი აღმოჩნდა. იმპორტიორების განცხადებით, მათი მარკები, გასული წლის ნოემბრის ნაცვლად, მხოლოდ მაისის მეორე ნახევარში მიიღეს. შედეგად ბაზარზე პროდუქციის დეფიციტი შეიქმნა, რაც საბოლოოდ დახლებიდან იმპორტირებული პროდუქციის გაქრობამდე მივიდა.
რუსეთის მხრიდან აკრძალვა შესაძლოა ადრე თუ გვიან მოიხსნას, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ის, რაც აქამდე ხდებოდა, მომავალშიც უნდა გაგრძელდეს. რუსეთში ქართული ღვინის ფალსიფიკაციის პრობლემის მოსპობა, პირველ რიგში საქართველოს ინტერესებში უნდა იყო, რადგან ეს პრობლემა ქართულ ღვინოებს უტეხავს სახელს. ახალი ბაზრების ათვისება, გარდა ტექნიკური საკითხისა, პროდუქციის ხარისხის პრობლემასაც უკავშირდება. ამ მიმართულებით ქართველ მეწარმეებს სერიოზული მუშაობა მოუწევთ. ბევრი მიიჩნევს, რომ ქართველი მეღვინეები, პირველ რიგში, არა ახალ ბაზრებზე გასვლას, არამედ სწორედ ღვინის ხარისხის გაუმჯობესებას უნდა ცდილობდნენ. ხარისხთან დაკავშირებით პრობლემები რეალურად არსებობს. ამას თავად ბაზრის მოთამაშეები აღიარებენ. ემბარგო საშიშროებას არ წარმოადგენს, - აცხადებენ ქართველი ექსპერტები. თუ პრობლემას ხანგრძლივი პერსპექტივის მხრივ განვიხილავთ, დადებითი შედეგი გარდაუვალია - შევძლებთ ექსპორტის დივერსიფიცირებას. ჩვენმა მეწარმეებმა უნდა გაიგონ, რომ მხოლოდ ერთ ბაზარზე მიბმა არ შეიძლება, - მიიჩნევენ ექსპერტები. პარადოქსია, მაგრამ წელიწადში 17-20 მილიონი ბოთლი `ხვანჭკარა` ჩამოისხმება, მაშინ როცა სულ 600 ტონა ყურძენი მოდის, ეს კი სულ რაღაც 600-700 ათასი ბოთლია. ძნელია ასეთ სიტუაციაში ხარისხზე ილაპარაკო.უკვე წელიწადია ქართული ღვინის სექტორი ყველანაირი სუბსიდიების გარეშე მიიკვლევს გზას, რაც ექსპერტებს თუ ვენდობით, არასწორია. მათი შეფასებით, რამოდენიმე წლის მანძილზე ამ დარგს სუბსიდირება სჭირდება. მნიშვნელოვანია კონტროლის მექანიზმის გაძლიერებაც. ნიკო ლეკიშვილის აზრით, ფალსიფიკატორების მიმართ სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა უნდა ამოქმედდეს, რადგან ფალსიფიცირებული ღვინო საფრთხეს უქმნის ადამიანის ჯანმრთელობას. საქართველოს შესაბამის უწყებებს საზღვარგარეთ ფალსიფიცირებული ღვინოების წარმოების შესახებ ზუსტი სტატისტიკა არ გააჩნიათ. თუმცა ცნობილია, რომ ქართული ფალსიფიცირებული ღვინოების ყველაზე მსხვილი მწარმოებელი ბულგარეთია. ახლახანს საქართველომ გეოგრაფიული აღნიშვნების სახელწოდების დაცვის მიზნით ბულგარეთის წინააღმდეგ საერთაშორისო სასამართლოში სამი სარჩელი წარადგინა. არ არის გამორიცხული საერთაშორისო სასამართლოში ერთი ანალოგიური სარჩელი საქართველომ ისრაელის წინააღმდეგაც შეიტანოს. და ბოლოს, როგორც ერთმა მეღვინემ განაცხადა, ფინანსური ზარალის კომპენსირება შესაძლებელია‚ რეპუტაციის აღდგენა კი, რომელიც გაცილებით მნიშვნელოვანია, ძალიან რთული. თუმცა კი მაინც შესაძლებელი.