Sunday, 23 September 2007

ნუგზარ შატაიძე - ცოფი



ჩვენი ჯერ არ მოგვეკრიფა, ხეივნისა, ჯერ ისევ ესხა და სჭამდნენ ჩიტები. გაუვარდებოდა ჩემი კაცი ყვირილითა და ტაშისცემით, გაეცლებოდნენ ის გასაწყვეტლები, შესხდებოდნენ, შეიხორხლებოდნენ თუთაზე და გამოსცქეროდნენ იქიდან, შინ რო შემოვიდოდა, აიშლებოდნენ, მობრუნდებოდნენ და დაუწყებდნენ ისევ ჭამას. ახლა უნდა გენახა, ქა, ზოგი თავდაყირა ეკიდა, და ისე კიკნიდა მარცვალსა!დატანჯეს კაცი.მე ვუთხარი, ადექი, მოკრიფე და მოიშორე-მეთქი!აბა რას ამბობ, ქალო, მჟავეა ჯერაო.მა ეგ ჩიტები რაღამ დააქიმითა-მეთქი, ქა?!რა ვიცი, გაუწყდათ მაგათ სინსილაო!გაიტანა ბოლოს სკამი, დაჯდა, დაიჭირა ცოცხი და დაუწყო ქშევა. ჯერ ახლო არ ეკარებოდნენ. ისხდნენ ზოგი კაკალზე, ზოგი თუთაზე და უყურებდნენ იქიდან. მერე ნელ-ნელა გაუბედეს – ჯერ ერთი მოფრინდა, მერე – მეორე. სხედან, განა სჭამენ ან რამე, არა, სცდიან, აბა ერთი, რას იზამსო. აიშალა ბოლოს მთელი დუნდგო და წამოვიდა თათრის ჯარივითა!ჯერ ცოცხი ესროლა და გააფრთხო, მაგრამ ისევ რო მოფრინდნენ, ატეხა ერთი ტაშისცემა და ყვირილი – აგინებს, აგინებს, რო მეტი არ იქნება, აღარ შეარჩინა მკვდარი და ცოცხალი, მაგრამ არ ეპუებიან, ქა?!ჩამოიარა ეფრემას ბიჭმა, გადმოეყუდა ღობეზე და უყურებს გაკვირვებული: რა იყო, გოგი, რა მოგივიდაო?!რაღა რა მომივიდა, კაცო, გამაგიჟეს ამ ჩიტებმა, ყურძენს მიჭამენო!მერე, არ იცი მაგათი წამალიო?რა წამალიო?რაიო და კონსერვის კარობკები უნდა დაუკიდოო!რა კარობკები, ბიჯო, რას ამბობო?!მე ვუთხარი – შენი ჭირიმე, კოლა, მოდი, თუ იცი რამე, გვასწავლე, თორე დაიტანჯა კაცი, აი, ქათმები, რომელსაც ხელს დაადებ, იმას დაგიკლამ-მეთქი!წავიდა, მოიტანა საიდანღაც ერთი დიდი კალათა თუნუქის კოლოფი, ჩამოამწკრივა მთელ ხეივანზე და ერთმანეთზე მავთულით გადააბა, მერე უცებ, ჩამოსწია ის მავთული და ისეთი ჟღარუნი აუყენა, რო ძაღლმა კუდი ამოიძუა და ეზოდან წკავწკავით გავარდა. ჩიტებს ხო თვალიც ვეღარსად მოვატანეთ!დავუკალი კარგი ჯაჭვედა დედალი, გავუშალე ლაზათიანი სუფრა, მაგრამ სულ ტყუილად...ჯერ კი ერიდებოდნენ, მაგრამ მერე და მერე ისე შეეჩვივნენ, ისე გაუთამამდნენ, რო აინუნშიც აღარ აგდებდნენ.მოკლედ, სულ გაგალეს მთელი ხეივანი, ერთი საღი მარცვალი აღარსად შეარჩინეს!..დარჩა ეს საწყალი ჩემი ქმარი იმ წელიწადს უღვინოდ და ჩამოყარა ყურები, მაგრამ ჩამოიარეს ერთ მშვენიერ დღესაც ვიღაც ჯეელმა ბიჭებმა ყვირილით – ყურძენი, დასაწური ყურძენიო!გავედით, გავხედეთ – კახელები არიან დიდი მანქანითა.რას აფასებთო?ორმოცდაათ თეთრს კაპიკი არ მოაკლდებაო.მუქთი, ქა?!გავუსინჯეთ გემო – შაქარი!განა შეევაჭრა, ან რამე, არა! ბიჭის ქორწილისთვის რის ვაინაჩრობით შეკოწიწებული ერთი ხუთასი ლარი მქონდა შენახული, მაიტა აქაო! და გამოვუტანე, რაღას ვიზამდი...ჩვენ ახლოს არ მიგვაკარეს – იმ კახელებმა სულ თავისი ზურგით შეზიდეს მარანში ერთი ტონა ყურძენი და გაამსეს საწნახელი. გოგიამ თვალი მიყო – აბაო, დატრიალდი ეხლა შენებურათაო და გავუშალე მეც კარგი სუფრა.დასხდნენ და დაიწყეს პატარა ჭიქებით სმა. ახლა სჭამენ, სჭამენ, საწყლები, რო სულ ერთმანეთსა სტაცებენ ხელიდანა. მშივრები, ქა?!მამიკვდა გული...ცოტა რო დანაყრდნენ, ერთი ეუბნება: გოგია ძიაო, ამ ყურძენს ძაან მაღალი შაქრიანობა აქვს და, იცოდე, წყალი უნდა დაასხაო, ას ლიტრაზე ათი ლიტრა მაინც უნდაო.ხოოვო, ეგრეაო, - უთხრა მეორემაც, შოფერმა, - არ დაასხამ და ცოფი გამოგივაო.დავასხამ, მა რას ვიზამ, კაცოო, მააო! – და ეცინება ულვაშებში თავისებურად.ის ბიჭები რო გააცილა, მობრუნდა და – აბა, დედაკაცო, წყალი გაათბე, ფეხები უნდა დამბანოო!მე ვუთხარი, კაცო, ნასვამი ხარ, დაწექი, დაისვენე, სად გაგექცევა ეგ ყურძენი-მეთქი.არა, თავისნათქვამაა ძალიან...რაღა უნდა მექნა, გავათბე წყალი, ჩავაყრევინე ტაშტში ფეხები და ვბან. რაღაცას ბურტყუნებს თავისთვის, მივუგდე ყური – წყალი არა, მაგათი ყველაყისამაო, გამომივიდნენ ეგენიც მასწავლებლებიო!..მე ვუთხარი, კაცო, გოგი, ადგილის კურდღლისა ადგილის მწევარმა უფრო არ იცის? რახან გითხრეს, კიდეც უნდა დაასხა-მეთქი.ნეტაი შენა, მოგცლიაო და ჩადგა საწნახელში...პირველი წვენი რო წამოვიდა, მომატანინა ჭიქა და დაილოცა – აბაო, მრავალ შემოდგომას დაგვასწროსო, ბარაქა და დოვლათი არ მოგვაკლოს ღმერთმაო! – მიიყუდა, დალია და გაუნათდა თვალები, - რა არი, რა არიო! გასინჯე შენცაო.დავლიე... ტკბილია, ტკბილი, რო ყელსა სწვამს!კაცო, ძაან ტკბილია-მეთქი...მა როგორ გინდაო, ესაო კახური რქაწითელია, განა ჩვენებური კრიკინააო!ხოო და, იმიტომაც უნდა წყლის დასხმა, კრიკინა რო არ არი-მეთქი.აბა, ყური მიგდე, დედაკაცოო, იმათი ანგარიშით, იცი ამას რამდენი წყალი უნდაო? ორმოცდაათი ლიტრაო!ცოტა არ იყოს, მეც შევფიქრიანდი, ქა – ამდენმა წყალმა ემანდ ღვინო არ წაახდინოს-მეთქი და გავჩუმდი, აღარაფერი მითქვამს.სამი კვირა ჭაჭაზე ადუღა და მერე ბალონებში გადაიღო. ნოემბერში კიდევ გადაიღო და დეკემბერში, მესამედაც რო გადაიღო, ძმისწულები ჩამოუვიდნენ ქალაქიდან. დალიეს, მოილხინეს. უფროსი ბიჭი იძახდა, კახურად დავასხათ, კახურად, თორე დაგვხოცამს ესაო, ძაან მაგარიაო! მაგრამ ვინ დაუჯერა, სუ პირთამდინ ავსებდნენ და ბოლომდინ სცლიდნენ.ჯერ ის საღვინეც არა ჰქონდათ ძირამდინ დაყვანილი, რო უმცროსი ბიჭი აუხირდა – შენაო, ბიძაჩემოო, ჩემი ძმა გიყვარს და მე არაო!აბა, რას ამბობ, კაცოო?!რასაც ვამბობო!არაო, შვილოო, შენც მიყვარხარო!არაო, არ გიყვარვარო!მიყვარხარო!არ გიყვარვარ, შენი ასე და ისეო! – და წამოავლო საღვინეს ხელი.ატყდა ერთი დავიდარაბა და წიოკი.ეს დიდი ბიჭი შუაში ჩავარდა, ეხვეწება, ემუდარება – კარგი, ბიჭო, რა მოგივიდა, ცოფი ხო არ დალიეო! მაგრამ აღარა ქნა, ქა, ისეთი პირით აგინა, ისეთები უთხრა, რო ყურში არ შეიშვებოდა. ბოლოს წამოხტა და გავარდა იმ უკუნეთში გარეთ.ავიღეთ ფარნები და წავედით სამივენი საძებნელად, მაგრამ რაღას ვიპოვნიდით, დაეკრა თურმე ფეხი და ქალაქში წასულიყო.მივბრუნდით შინა. ისეთები ვართ, დანა რო დაგვკრა წვეთი სისხლი არ გამოგვივა, არც მე და არც იმათ.არ უნდა მეთქვა, მაგრამ გაბრაზებული ვიყავი და ვეღარ მოვითმინე – კაცო, ხო გითხრეს და რატო არ დაასხი ის ოხერი წყალი-მეთქი!ჰე, გაგიჟდა, გასულელდა, სუ მილეწ-მოლეწა ყველაფერი. ძმისწული რო იქ არა ჰყოლოდა, უსათუოდ მომკლავდა!არაო, - იმანა თქვა, - ღვინო რა შუაშიაო, პირველად ხო არ აკეთებს, არ იცით, რანაირი ხასიათი აქვსო?ერთი კვირის მერე ჩვენი ბიჭი მოვიდა, ენაცვალოს იმას დედა!ბიჭო, გურამო, ეს ახალი ღვინო რო არ გაგისინჯია შენაო?დასხდნენ და დაიწყეს სმა.გოგია კახურად ასხამს, ლამის ნახევრად ავსებს ჭიქებსა, ის კიდევ: თითო პალტავა არ დავლიოთ, მამიო?ეს პალტავა უნდა ნახოთ, რა არი – ნახევარ ლიტრზე მეტი ჩადის შიგა!არაო, შვილო, ჭიქებითა ვსვათ, ესე აჯობებსო...ეე, გაშრა, კაცო, ყელიო!დამიჯერე, შვილო, სხვანაირი ღვინოა ესაო...რა სხვანაირი, მაგისთანები დამილევიაო?ცოფია, ბიჭოო!მაიტა, დედი, პალტავა მაიტაო!რა ვქნა, გოგი-მეთქი?მოუტანე და ჩაიხეთქოს მუცელიო!მივუტანე.დალია... შენაო, მამიო, რათა ხარ ეგეთი ჟმოტიო?რა ვარო?!რაც გაიგეო!არა, არა, რა არი ეგა, რა სიტყვააო.რაი და ძუნწი ხაარო.ბიჭო, უმაღლესი დაგამთავრებინე, ქალაქში ბინა გიყიდე, გაცმევ, გაჭმევ, გახურავ და კიდე მე ვარ ჟმოტიო?!ჟმოტი ხარ, მა რა ხარ, ერთი მანქანა გენანება რო მიყიდოო!კაცო, სადა მაქ მანქანის ფულიო?!ისე კარგა გააქო, რო!მაშ, მტყუნისაო?მტყუნის დედაო!რაიო?!წადი, შენიო, და წამოავლო იმანაც საღვინეს ხელი, უნდა დაარტყას, ქა?! ჩავვარდი შუაში. ატყდა ერთი გამიშვი და გამოუშვი. ვწივივარ და ვკივივარ, ვწივივარ და ვკივივარ. ესენი იგინებიან, იგინებიან, რო აღარაფერი შეარჩინეს ერთმანეთს. ახლა, ხან აქედან მომხვდება თავში, ხან – იქიდან, იმ გაწევ-გამოწევაში სუ შემომახიეს ხალათი.ძლივს დავაშოშმინე, ქა?!ბიჭს მაღლა გავუშალე ლოგინი, ამას დაბლა, ფეჩთანა.მე შუაღამემდე არ დამეძინა – ვიტირე, ვივაგლახე...დილით რაღაც ლაწა-ლუწის ხმამ გამაღვიძა. ვაიმე?! წამოვხტი და გავვარდი კარში.შესულა ჩემი ქმარი მარანში, შეუტანია დიდი კეტი და ამტვრევს ამ სავსე ბალონებსა!ვეცი ხელებში, რას აკეთებ, კაცო-მეთქი!გამეცა, უნდა დავლეწო სულა, ამისი მამტანის მკვდარი და ცოცხალი, ამისიო!შე კაი კაცო, მაგის მამტანმა არ დაგარიგა, წყალი დაასხიო, რატო არ დაასხი-მეთქი!ოხ, შენი დედა, შენიო და დამიშვა კეტი. აი, ეხლაცა მტკივა მხარი.შემოვარდა ბიჭი და გამოუწია ყელი: ბოდიში, მამი, მაპატიე რა, მე ვარ ყველაფერში დამნაშავეო...არაო, შენ არაო, კახელების ბრალია ყველაფერი, მაგათი ასე და ისეო!გამოვბრუნდი და გამოვედი კარში.აბა ის კახელები რა შუაში იყვნენ, საწყლები, კარდაკარ მოსიარულენი, მშივრები, ქა, მშივრები... ხო უთხრეს, წყალი დაასხი, თორე ცოფი გამოგივაო, რატო არ დაასხა.თავისნათქვამაა და იმიტომა.

© „მარანი“